Als mensen ouder worden gaan ogen en oren vaak als eerste achteruit. Voor mensen is dat problematisch. Bij paarden ligt dat net even anders.
Ogen
Paarden zijn vluchtdieren. Zij gebruiken hun zintuigen dan ook voornamelijk om onraad te kunnen bespeuren. Het blikveld van een paard is groter dan het blikveld van een mens, ze kunnen vrijwel helemaal om zich heen zien. Maar het is ook anders: details dichtbij zijn niet belangrijk. De ogen van een paard zijn er op gemaakt om beweging in de omgeving op te merken, of dat nu een vage of een scherpe schaduw is. Naarmate paarden ouder worden, worden hun ogen soms ook slechter, maar ze zijn meestal nog bruikbaar voor waar ze voor nodig zijn, namelijk potentieel gevaar signaleren. Zolang je nog wat schaduwen ziet bewegen ben je als paard nog niet afhankelijk.
Oogproblemen op De Paardenkamp
Op De Paardenkamp worden de ogen goed in de gaten gehouden. Soms zijn daar ontstoken ogen bij, die worden met zalf behandeld. Ook kan een ongelukje een oogbeschadiging veroorzaken. Verder hebben we met zo’n grote groep oudere paarden af en toe te maken met ouderdomsstaar en blindheid.
Bij ouderdomsstaar, ofwel cataract, komt er een waas in de ogen, een witachtige vertroebeling van de lens die daardoor steeds ondoorzichtiger wordt. Deze vorm van staar wordt ook wel ‘grauwe staar’ genoemd. Deze ouderdomsstaar is absoluut niet pijnlijk. We opereren op De Paardenkamp deze staar dan ook niet. Door staar verliest een oog aan diepte en scherpte en dat is voor een paard geen probleem. Een operatie is dan zinloos, want een operatie levert wel een risico op, maar heeft geen toegevoegde waarde. Een veel minder vaak voorkomende vorm van staar, groene staar ofwel glaucoom, is wel zeer pijnlijk. Er ontstaat verhoogde druk in het oog en het kan acute blindheid geven. De pupil wordt heel wijd en de buitenzijde van oogbol wordt blauwgroen.
Oogverwijdering
In incidentele gevallen kan de paardenarts het noodzakelijk vinden om een oog helemaal te verwijderen. Deze vergaande ingreep kan noodzakelijk zijn naar aanleiding van een ernstige ontsteking of beschadiging, een kapot hoornvlies, verhoogde druk (glaucoom) of tumoren.
Blindheid
Paarden kunnen uiteindelijk blind worden. Dat gebeurt ook af en toe op De Paardenkamp. Meestal is dat geen probleem, omdat deze paarden door een maatje worden geholpen en ze hun gehoor goed gebruiken. Bij acute blindheid is op De Paardenkamp negen van de tien keer PPID de oorzaak. De hypofyse drukt dan op de oogzenuwen. De ogen doen het dan wel, maar het signaal wordt niet meer naar de hersenen gestuurd. Paarden kunnen daar heftige hoofdpijn van krijgen. Dat is de reden waarom we in deze gevallen euthanaseren.
Oren
Het gehoor van paarden is sterker ontwikkeld dan dat van mensen. Ze moeten op de geringste geluiden kunnen reageren. Ze horen ook hogere frequenties dan mensen. Bij het ouder worden neemt deze gevoeligheid af.
Slechter horen of doof worden is voor de paarden op De Paardenkamp geen probleem. Ze hoeven niet meer te werken en in de kudde kunnen ze gemakkelijk functioneren als hun oren het minder of niet meer doen.
(Foto: Nikki de Kerf)
