Het klinkt misschien gek, maar er zijn paarden die hooikoorts hebben. In het voorjaar en de zomer, als grassen en bomen in bloei komen, krijgen ze een allergische reactie op de pollen die in de lucht zweven en worden ingeademd. De klachten verdwijnen meestal vanzelf in het najaar.
Vaak wordt deze allergie pas op latere leeftijd ontdekt. Het lijkt erop alsof het een aantal jaren duurt voor ‘de emmer overloopt’ en de reactie zo hevig wordt dat een paard symptomen vertoont. Die kunnen sterk uiteen lopen. Sommige paarden gaan hevig proesten en schuren met hun neus langs hun benen van de jeuk. Soms tranen de ogen of is heldere of witte neusuitvloeiing te zien. Hoofdschudden of zogenaamde ‘tics’ met het hoofd komt ook veel voor en dit is vervelend als een paard wordt bereden of gebruikt als menpaard. In de meeste gevallen gaan paarden pas met hun hoofd schudden bij inspanning. Sommige hebben zulke hevige klachten dat ze in de wei zelfs met hun hoofd slaan of hun neus in de waterbak steken om van het vervelende gevoel af te komen.
Dagboek
Als je twijfelt of jouw paard een pollenallergie heeft, is het verstandig om te beginnen met het bijhouden van een dagboek, waarin je dagelijks noteert wat voor weer het is, wat je precies die dag met je paard hebt gedaan en welke symptomen je zag. Het kan nuttig zijn om dit naast het hooikoortsweerbericht te leggen, want er zijn ook paarden die reageren op zonlicht. Dat is een andere ‘trigger’ dan pollen.
Noteer de gegevens over een langere periode en bespreek dit met je dierenarts.
Er bestaan speciale allergietesten, waarbij in een laboratorium via een bloedmonster kan worden uitgezocht voor welke pollen je paard reageert. De resultaten van dit onderzoek moet wel voorzichtig worden geïnterpreteerd. Dat een paard geen antistoffen tegen een bepaald boom heeft kan ook betekenen dat deze soort helemaal niet in de omgeving van het paard voorkomt. En andersom betekent een hoog aantal antistoffen tegen een grassoort niet direct dat het paard hier allergisch voor is, maar alleen dat hij in een hoge concentratie hiermee in contact is gekomen.
Regen is fijn
Sommige paarden reageren hevig op bloeiende bomen, andere zijn weer meer gevoelig voor graspollen. Daardoor kunnen er ook veel onderlinge verschillen zijn in de periodes waarin deze overgevoeligheid optreedt, net naar wanneer wat in bloei staat. Meestal zijn de verschijnselen milder als het regent, dan zijn de pollen minder aanwezig in de lucht. Ook hebben paarden dicht bij zee vaak minder last, omdat er in deze regio’s minder pollen in de lucht zweven. Het komt voor dat paarden probleemloos in een binnenmanege lopen, terwijl ze in de buitenlucht hevig hoofdschudden. Kenmerkend voor een pollenallergie is dat het zich maar een deel van het jaar voordoet. Deze paarden hebben in het najaar en de winter geen of minder klachten. Deskundige dierenartsen wijzen er wel op dat paarden die gevoelig zijn voor pollen vaak ook andere luchtwegklachten hebben, zoals paardenastma. Beheerder IJsbrand Muller heeft bij bewoners van De paardenkamp nog nooit tekenen van pollenallergie gezien. “Maar dat zegt niet alles. Bij ons hoeven ze niet meer te werken. Er schudt in de wei wel eens eentje met het hoofd, maar niet structureel, dus ik denk dat dat eerder met insecten te maken heeft.”
Behandeling
Er zijn tal van middelen die worden gebruikt om paarden met pollenallergieën te helpen. Overleg altijd eerst met je dierenarts over de behandeling van de klachten, ga niet zelf dokteren. Bij benauwdheid is het belangrijk dat de ontstekingsreactie in de longen wordt aangepakt, want je wilt voorkomen dat er littekenweefsel in de ontstaat, waardoor je paard permanent minder goed werkende longen heeft.
Er zijn wisselende resultaten bij het gebruik van anti-histamine tabletten zoals cyproheptadine of cetirizine of oogdruppels met natriumcromoglicaat, die bij de apotheek of drogist verkrijgbaar zijn. Deze middelen werken vaak niet meteen en moeten met regelmaat enige tijd worden gegeven om effect te hebben. Vraag je dierenarts naar de dosis die je kunt gebruiken. Deze middelen zijn gericht op het dempen van de irritatie, het neemt het probleem niet weg en geneest niets.
Als ze effect hebben worden de verschijnselen als hoofdschudden enigszins afgevlakt, waardoor een paard nog kan worden bereden. De plek waar dat gebeurt maakt wel uit. In een erg pollenrijke omgeving nemen de klachten toe. Sommige paarden zijn er na een kwartiertje losrijden met veel geproest ‘doorheen’ en kunnen dan nog redelijk normaal lopen. Maar dat geldt helaas lang niet voor allemaal.
Er zijn hooikoorts-paarden die er baat bij hebben dat de binnenkant van hun neusvleugels wordt ingesmeerd met vaseline, waar de pollen in blijven plakken. Een neusnetje kan verlichting bieden in de weide, bij het rijden of mennen. Die houden het inademen van pollen een beetje tegen. Pollen zijn weliswaar veel kleiner dan de gaatjes in het gaas, maar er blijft toch wel wat in hangen. Daarnaast neemt de constante aanraking van de neus door het netje de proest- en jeukprikkel enigszins weg.
(Tekst: Tessa van Daalen, foto: Nikkie de Kerf)
