Als je meer dan honderd bejaarde paarden hebt staan, dan is afscheid nemen van een paard zo af en toe aan de orde. Bij De Paardenkamp staat het welzijn voorop en speelt de dierenarts een belangrijke rol bij het nemen van een beslissing, als de kwaliteit van leven afneemt. Het overlijden van een paard kan veel effect hebben op mens en dier. Iedereen gaat daar op een eigen manier mee om.
Als je een sterke emotionele band hebt met een paard, kan het afscheid er behoorlijk inhakken. Het maakt voor de verwerking uit hoe het proces verloopt. Het wordt meestal als schokkender ervaren als er iets gebeurt waardoor een paard acuut overlijdt of door een dierenarts uit zijn lijden moet worden verlost. Bij geleidelijke aftakeling is het nog steeds naar, maar ben je er toch iets beter op voorbereid dat het einde nadert.
Afscheid nemen
Als je paard naar De Paardenkamp gaat, doe je als eigenaar formeel afstand. Dat neemt niet weg dat je op de hoogte wordt gehouden als er iets is met jouw paard. Beheerder IJsbrand Muller: “Bij een acuut probleem kan dat niet altijd, maar in andere gevallen geven we de eigenaar gelegenheid om afscheid te nemen of om erbij te zijn als het moment daar is. Vooraf vragen we wat ze willen dat er met het dier gebeurt nadat het is overleden. Crematie is namelijk ook mogelijk, als de mensen dat zelf betalen. De Paardenkamp is afhankelijk van giften en bij ons gaat de zorg tot een goed leven eindigt. Het is wel fijn als we vooraf weten of mensen zo’n crematie willen, zodat we de juiste beslissing kunnen nemen, mochten we ze niet te pakken kunnen krijgen.” Alle verzorgers zijn paardenmensen, die thuis vaak ook eigen paarden hebben. Dus ondanks de nuchtere aanpak, blijft de dood van een paard ook voor hen aangrijpend. Er met elkaar over praten helpt vaak. Het is belangrijk om dat met gelijkgestemde mensen te doen, want niet iedereen begrijpt de diepe liefde die voor een paard wordt gevoeld. Sommige mensen vinden het prettig om een aandenken te hebben, bijvoorbeeld een mooie foto of een sieraad van staartharen.
Twee maatjes
Hoe paarden onderling reageren is ook zeer verschillend. “Meestal gaan paarden op het laatst naar de ziekenboeg. Dat is een extra grote stal met veel stro, zodat ze zacht kunnen liggen. Ook al hebben ze een maatje, we zien vaak dat die in aanloop al enige afstand neemt. Alsof ze het aanvoelen. We hebben het ook wel meegemaakt dat twee paarden erg aan elkaar waren gehecht. De ene overleed, de andere, waarmee ogenschijnlijk nog niet zoveel aan de hand was, ging een maand later”, vertelt beheerder IJsbrand Muller. Of paarden ook rouwen durft hij niet te zeggen. “Merries die hun veulens verliezen kunnen daar wel heel heftig op reageren. Maar ik denk toch dat oudere paarden iets anders in het leven staan. De natuur is op zich hard. Als er eentje in een kudde niet meer mee kan, wordt deze uitgestoten. Bij ons worden ze geleidelijk minder en daar past de rest zich op aan.”
Hoewel het altijd lastig blijft, ook voor de verzorgers, vindt IJsbrand het wel belangrijk om de dierenarts een grote rol te geven bij het doorhakken van de knoop. “Zelf wen je toch aan een situatie en ga je misschien ook wel je grenzen verleggen. Een dierenarts kan veel beter de toestand inschatten. Wat je niet wilt is dat een paard pijn lijdt omdat een mens het emotioneel niet aankan om de beslissing te nemen.”
(Tekst: Tessa van Daalen, foto: Nikki de Kerf)
