Iedereen vindt het belangrijk om zijn paard zo goed mogelijk te verzorgen. Veel mensen denken dat het geven van een supplement daarbij hoort. Het gebruik daarvan is volgens paardenarts Fred Smit, werkzaam bij de Universiteitskliniek voor Paarden van Utrecht, een genuanceerd verhaal. “Je moet je altijd afvragen waarom je iets extra wil geven. Heeft je paard een gezondheidsprobleem? Wil je iets aanvullen in het rantsoen? Of heb je het idee dat je iets extra ‘moet’ geven?”
‘Iets’ geven speelt in op de menselijke psychologie, het geeft ons een goed gevoel. De industrie speelt hier dankbaar op in, de winkels staan vol met supplementen. Iedereen wil het beste voor z’n paard, dus er valt hier veel geld aan te verdienen. Wettelijk is het niet toegestaan om onrechtmatige gezondheidsclaims te doen als een product niet uitgebreid wetenschappelijk is onderzocht en goedgekeurd, al weten marketingmachines dat vaak toch slim te omzeilen.
Zijn alle supplementen onzin? “Nee”, zegt Smit. “Het is wel belangrijk na te denken over wat je geeft en waarom. Als je paard een goed uitgebalanceerd rantsoen krijgt, zijn supplementen niet nodig. Je paardendierenarts kan je helpen dit rantsoen te beoordelen. Soms is het bijvoorbeeld nodig om een balancer toe te voegen. Vooral als paarden alleen ruwvoer krijgen. Als er wat op gebied van de gezondheid hapert, dan is het beter om eerst met je dierenarts te overleggen, zodat de oorzaak kan worden vastgesteld. Het kan best zo zijn dat daar uitkomt dat een bepaalde aanvulling nuttig kan zijn.”
Onschuldig?
‘Baat het niet dan schaadt het niet’ gaat niet op. Er is heel erg veel op de markt. Van mineralen balancers tot maagbeschermers, eiwitsupplementen, pijnstillende kruiden en homeopathische middelen. Niet alles is even onschuldig. Een bekend voorbeeld is het overmatig voeren van vitamine E-selenium producten. Een te hoge dosering selenium is wel degelijk slecht voor een paard en er zit in veel krachtvoer al voldoende van. Lees dus goed de etiketten van zowel je krachtvoer, als een supplement dat je wilt bijvoeren. Smit: “Sommige supplementen zijn bijvoorbeeld licht pijnstillend. Let dan op als je wedstrijden rijdt met je paard. Van bepaalde middelen wordt je paard namelijk dopingpositief, denk bijvoorbeeld aan producten waar duivelsklauw in zit.”
Hoewel supplementen meestal niet nodig zijn, kunnen sommige producten best een nuttige aanvulling vormen. Smit: “Maar vraag je altijd af of je paard het nodig heeft. Je dierenarts kan je helpen bij het maken van een passende keuze voor een supplement. Heeft je paard bijvoorbeeld artrose, dan is het goed om samen met je dierenarts te kijken welke behandeling het beste is en of een bepaald supplement daarin een rol kan spelen.”
Liever beter ruwvoer
Soms kan een aanvulling van vitaminen of mineralen nuttig zijn, bijvoorbeeld als er tekorten zitten in het ruwvoer. Smit: “Vitaminen en mineralen zitten in krachtvoer, in de juiste verhoudingen. Want dat komt ook vrij precies. Dus voer je dat voldoende bij, dan krijgt je paard genoeg binnen. Als je geen krachtvoer geeft, is het geven van een balancer in veel gevallen verstandig.” Hij voegt toe dat hij als paardenarts adviseert om het ruwvoer altijd te laten analyseren. “Bespreek de uitkomst met je dierenarts. Die kan eventueel een supplement aanraden dat passend is voor jouw paard en jouw situatie. Natuurlijk kun je ook dagelijks krachtvoer geven. Kijk daarbij goed op de verpakking hoeveel jouw paard nodig heeft. Het nadeel daarvan is dat daar vaak ook veel energie in zit, voor veel paarden meer dan ze nodig hebben. Dat geeft weer andere problemen.” Hij benadrukt dat een paard een ‘ruwvoerverteringsmachine’ is. “Daar is het lichaam van een paard op ingesteld. Als hij bijna de hele dag in alle rust kan kauwen op grofstengelig ruwvoer van goede kwaliteit, dan doe je echt iets goed voor hem. Dáár moet de gezondheid uit komen. Dus inzetten op kwalitatief goed ruwvoer is het beste voor je paard.”
Diagnose
Er zijn supplementen die kunnen worden ingezet om de gezondheid te bevorderen en een paard te helpen. Een combinatie van glucosamine en chondroïtine wordt soms uit voorzorg aan oudere paarden gegeven bij stijfheid. Biotine heeft een effect op de gezondheid van de hoeven. “Als je paard kreupel of stijf is, geef dan niet zomaar iets, maar laat eerst door een dierenarts uitzoeken wat de oorzaak is. Want misschien is er iets aan de hand wat is te verhelpen, maar niet door een supplement.”
Van magnesium wordt gezegd dat paarden er rustiger van worden. Smit: “Er is aangetoond dat een ernstig magnesiumtekort tot reacties kan leiden die op zenuwachtigheid lijken, maar dat wil niet zeggen dat méér magnesium geven als een paard voldoende heeft, hem rustiger maakt. Als je echt denkt dat een paard een tekort heeft, laat je paard dan goed door een dierenarts onderzoeken. Die kan dan eventueel gericht onderzoek hiernaar doen, afhankelijk van de klachten van jouw paard.”
Natuurlijker
Bij De Paardenkamp wordt ingezet op optimaal ruwvoer. “Wij laten het altijd analyseren, zodat we precies weten wat we voeren. De paarden die dat nodig hebben krijgen op maat krachtvoer, speciaal voor senioren. We zijn in de loop der jaren experts geworden in passende voeding, maar doen dat vooral door natuurlijke ingrediënten te geven”, vertelt beheerder IJsbrand Muller. “We hebben ooit wel een balancer gegeven toen de analyse aangaf dat er wat tekorten aan mineralen in het ruwvoer zaten.” Hij adviseert, net als dierenarts Smit, om bij twijfel over de toereikendheid van het rantsoen te overleggen met een voedingsspecialist en de oplossing vooral te zoeken in kwalitatief goed ruwvoer. “Dat sluit het beste aan bij de natuurlijke behoefte van een paard. Wij hebben ontdekt dat je ze daarmee echt langer gezond en fit houdt.”
Met ruim 60 jaar ervaring in het verzorgen van oudere paarden delen wij graag onze kennis. Dit kennisartikel word je gratis aangeboden door Stichting De Paardenkamp. Dankzij de steun van giften en donateurs kunnen wij deze waardevolle informatie blijven delen. Help je mee om ons werk te ondersteunen? Ga naar www.paardenkamp.nl
Tekst: Tessa van Daalen
Foto: Anouschka Canters
