Een potstal wil zeggen dat er niet wordt uitgemest, maar met regelmaat een dikke nieuwe laag bodembedekking op de oude wordt aangebracht. Het onderste deel composteert. Als het op de juiste manier gebeurt, ontstaat een droge, warme laag die voor oudere paarden voordelen biedt.
De Paardenkamp is verdeeld over drie accommodaties in Soest. Bij Boerderij De Birkhoeve zijn grote groepsstallen, waar een deel van de paarden in de winter gezamenlijk wordt gehuisvest. Deze stallen zitten in een hoge schuur met veel frisse lucht. Het zijn zogenaamde potstallen. Beheerder IJsbrand Muller: “Aan het begin van de winterperiode leggen we een dikke laag tarwestro neer. Dat absorbeert het beste. Dan gaan de paarden erin. Twee tot drie keer per week, afhankelijk van hoeveel mest er ligt, brengen we hier een nieuwe laag stro op aan. We halen er dus geen mest of natte plekken uit. Dat laatste hebben we eigenlijk niet, omdat we echt veel stro gebruiken, waardoor bovenaan geen vocht is terug te vinden.”
Warmer en meer grip
De keuze voor potstallen heeft verschillende redenen. IJsbrand Muller: “Paarden die soms wat moeilijker in de benen komen omdat ze ouder en strammer zijn, hebben er meer grip. Zo’n onderlaag geeft ook wat meer warmte, ik heb me laten vertellen dat dat voor paarden met artrose prettiger is. Daarnaast kunnen wij deze grote ruimte gemakkelijk machinaal uitmesten.”
In het voorjaar, als de paarden de weide op gaan, wordt de bovenste droge laag uit de stal gehaald en buiten gemengd, om de compostering te bevorderen. De onderlaag is dan al grotendeels verteerd. Na twee maanden, als alle wormeitjes die eventueel nog in de mest zaten dood zijn, wordt dit uitgereden over het land. “Het is uitstekende stalmest, een goede voeding voor een gezonde grasmat.”
Geen ammoniak
Op de andere locaties van De Paardenkamp, Boerderij Vosseveld en Boerderij Het Gagelgat, is individuele huisvesting. Daar staan de paarden ’s nachts allemaal in hun eigen stal, omdat ze meer persoonlijke zorg en aandacht nodig hebben. Hier wordt twee keer per week volledig uitgemest. “We maken daar geen potstallen, omdat de ruimte te klein is. Zo’n heel dik bed zou het te moeilijk maken voor de oudere dieren om in en uit hun stal te komen. Bovendien zijn die niet machinaal uit te mesten, dus dat zou het werk erg lastig maken”, legt Muller uit. Hij vertelt dat het op zich wel mogelijk is om een potstal te maken op zo’n plek voor één paard, maar dat vergt wel wat extra aandacht. “Er mag geen natte plek ontstaan en de ruimte moet genoeg geventileerd zijn, zodat je geen ammoniakdampen krijgt.”
Nooit met zaagsel
Sommige mensen vinden potstallen vies. De mest blijft immers liggen. Volgens Muller is dat geen probleem, mits er vaak genoeg een nieuwe, schone laag stro op gaat. “Als er op de juiste manier mee wordt omgegaan, blijft de bovenlaag prima schoon en droog.”
Er zijn stallen waar andere bodembedekkers worden gebruikt dan stro. Met vlas is het ook mogelijk om een potstal te maken. Deskundigen raden het af om het met zaagsel of andere houtproducten te doen, omdat daarin bacteriën leven die de hoeven ernstig kunnen aantasten.
(Tekst: Tessa van Daalen)
