De kwaliteit van de bodem is doorslaggevend voor een goede paardenweide. Daarom is het belangrijk om daarmee te beginnen. Je kunt echter aan de aarde niet zien wat erin zit aan voedingsstoffen en sporenelementen. Ook de zuurgraad (pH waarde) is van belang. Daarvoor is een grondanalyse nodig, zodat duidelijk wordt wat er eventueel moet worden toegevoegd.
Hoewel Nederland een klein landje is, verschilt de grond per gebied. Het maakt enorm veel uit of de bodem bestaat uit zand, klei, humusrijke bedekking of een andere variatie, als je er een paardenweide wilt maken. Daarnaast is de manier waarop de grond eerder is gebruikt ook van grote invloed. Hebben er bijvoorbeeld koeien gelopen, was het bouwland, zwaar bemest of juist arme natuurgrond? Omdat er zoveel verschillende zaken meewegen, is er geen eenduidig advies te geven wat overal kan worden toegepast. Er zijn tegenwoordig tal van bedrijven die grondmonsters analyseren. Je kunt ze online vinden. In de meeste gevallen kun je zelf een monster nemen en opsturen.
Bemesting
Met alleen een grondanalyse ben je er niet. Aan de hand van de uitkomst moet je een bemestingsplan opstellen. Er wordt vaak gedacht dat bemesting van weides niet goed is voor paarden. IJsbrand Muller, beheerder van De Paardenkamp legt uit waar dit vandaan komt. “Als je een gebied hebt waar veel koeien worden gehouden, dan wordt daar vaak ook veel kunstmest gestrooid omdat er behoefte is aan productiegras. Dat is echter veel te rijk voor paarden. Maar het verhaal is heel anders als er sprake is van een arme bodem en als er gebruik wordt gemaakt van speciale paardengraszaden. Gras heeft namelijk water, warmte én voeding nodig om te groeien. Als dat laatste ontbreekt ontstaat ‘gestresst gras’, dat teveel fructaan bevat. Dat is een suikersoort die ongezond is voor paarden. Zo is het ook een wijd verbreid misverstand dat schrale en te kort begraasde of gemaaide weides goed zijn voor paarden. Lang uitgegroeid vezelrijk gras bevat veel minder suiker.”
Zoek hulp
Ook voor de bemesting geldt dat dit moet worden aangepast aan de ondergrond. Zoek een deskundige die je daarbij kan helpen, want het is maatwerk. Van kunstmest krijgt het gras vaak een snelle ‘boost’. Bij drijfmest en organische mest in korrelvorm komen de voedingsstoffen langzamer en meestal over een langere periode vrij. Als de grond te verzuurd is -en veel kunstmestgebruik werkt dat in de hand-, kan het nodig zijn om kalk aan te brengen. Dit kan het beste net voor of aan het einde van de winter gebeuren.
Welke vorm van bemesting je ook kiest, na het aanbrengen mogen er zeker een maand tot zes weken geen paarden op dat perceel lopen. Er zijn ook stalhouders die de mest van de eigen paarden gebruiken. Dat kan alleen als het eerst langdurig wordt gecomposteerd, zodat eventuele eitjes van wormen en andere parasieten dood gaan. En ook hierbij mogen er zeker de eerste zes weken na aanbrengen geen paarden op de weide.
Ruwe stalmest
De Paardenkamp in Soest ligt op zandgrond. Een bodemsoort die goed afwatert, maar weinig structuur bevat. “Om de vier jaar laten we de bodem analyseren”, vertelt beheerder IJsbrand Muller, die aan de hand van de uitslag een bemestingsplan maakt. Bij De Paardenkamp wordt geprobeerd de bodem iets humusrijker te maken door de mest uit de potstal jaarlijks na de winter uit te rijden. “In het verleden lieten we hiervoor wel eens ruwe stalmest aanvoeren. Goed voor het bodemleven”, zegt Muller. Ook wordt jaarlijks drijfmest van rundvee uitgereden. “Als het nodig is vullen we dit aan met wat extra stikstof en magnesium. En er wordt kalk gestrooid als grondmonsters aangeven dat dat nodig is.”
Begin opnieuw
De kwaliteit van het gras is voor alle paarden, maar zéker voor oudere paarden belangrijk. De Paardenkamp gebruikt graszaad van de firma Barenbrug. Dit is speciaal samengesteld met soorten die laag in fructaangehalte zijn, maar wel goede voedingsstoffen bevatten, geschikt voor paarden met hun gevoelige spijsverteringssysteem. Daarnaast maken deze soorten ook een dichtere graszode, zodat minder snel kale plekken ontstaan. “Die wil je niet, want daar groeit onkruid op.” Muller heeft nog een tip voor mensen die een weide voor paarden willen gebruiken. “Niet het goede gras of erg veel kale plekken? Begin opnieuw! Het is beter om dan eerst een goede grondanalyse te doen. Omploegen is een optie, maar dat verstoort het bodemleven, dus wij gaan dit jaar op minder rigoureuze wijze de graszoden weghalen en doorzaaien. We hebben gelukkig na een speciale donatie-actie een eigen doorzaaimachine kunnen aanschaffen, zodat we dit zelf kunnen doen op het meest geschikte moment. Als je zelf aan de slag gaat, laat het inzaaien met speciaal paardengraszaad en werk met een maatwerk- bemestingsplan. Vergeet ook het onderhoud niet, want je kunt niet zonder. Een gezonde weide is het behoud van je paard.”
Tekst: Tessa van Daalen
