Bij een oud paard denk je misschien al snel aan een mager, knokig paard. Dat is niet vreemd, want paarden en pony’s die ouder worden verliezen vaak spiermassa. Over spierverlies bij oudere paarden is het nodige te leren.
Naarmate paarden ouder worden verandert de spijsvertering. Die gaat langzamer en de opname van voedingsstoffen verloopt minder efficiënt. Ook het gebit wordt meestal slechter en dit kan het kauwen bemoeilijken. Het komt dan ook nogal eens voor dat oudere paarden te weinig voeding en vooral te weinig eiwit binnenkrijgen. Vroeger dacht men dat paarden door veel eiwit te eten last konden krijgen van hoefbevangenheid. Maar nu weten we dat niet eiwit, maar suiker daaraan ten grondslag ligt.
Eiwit is nodig om de spierconditie op peil te houden. Oudere paarden hebben bijna twee keer zoveel eiwit nodig als jongere paarden om hun spieren in tact te houden. Als een paard te weinig eiwitten binnenkrijgt zal het lichaam proberen deze toch aan te maken. Dat kost veel energie en daarvoor worden vetten verbrand. Het paard eet, bij wijze van spreken, zichzelf op. Extra complicatie is dat paarden die ouder worden vaak minder bewegen. Er wordt niet of minder met ze gereden en ze staan vaak steeds langer op stal. Deze bewegingsarmoede werkt spierverlies bij oudere paarden in de hand.
Verschijnselen
Door spierverlies vermageren paarden. Botten gaan uitsteken, er komen deuken in de bil en tussen de ribben. Als paarden niet meer werken en de spiermassa wordt minder, dan wordt de specifieke bouw van een paard meer zichtbaar. Als een paard bijvoorbeeld al een wat holle rug heeft, kan die bij spierverlies verder in gaan zakken.
Ieder paard is anders en zo ook het spierverlies bij oudere paarden. Om objectief te kunnen bekijken hoe het met zijn of haar spierconditie is, kun je gebruik maken van twee scorelijsten: de Body Condition Score en de Cresty Neck Score.
Bij oudere paarden kun je de BCS grofweg gebruiken om te bekijken of het paard voldoende energie binnenkrijgt. Is de BCS laag, het paard is mager, dan is er automatisch ook te weinig spiermassa. Met de CNS erbij heb je een indicatie of je ‘goede BCS score’ misschien komt doordat het paard vet of te vet is en het een tekort aan spieren verdoezelt. Daarvoor moet je naar de bouw van het paard kijken en kun je de CNS gebruiken.
Behandeling
Aan spierverlies bij oudere paarden is wel wat te doen of te voorkomen. Kort gezegd: meer goed verteerbaar eiwit en meer beweging. Oudere paarden moeten voldoende eiwit in hun voeding krijgen, dat betekent 14%-16% van het dagelijks rantsoen. Naast eiwitrijk gras/ruwvoer, krachtvoer met eiwitten uit sojabonen of luzerne, maar met zo min mogelijk suikers en zetmeel. Ook is het nodig om oudere paarden voldoende te laten bewegen. Ze moeten bezig blijven, het liefst in de sociale omgeving van een kudde. Stil staan op stal verergert het probleem.
Op De Paardenkamp
Op De Paardenkamp kijken we iedere dag hoe onze paarden er uit zien, hoe hun conditie is en of het goed gaat met voeren. We kijken naar de billen, buik, rug en of de flanken indeuken. Zie je bijvoorbeeld de wervels van de rug teveel uitsteken, dan is de spiermassa daar verdwenen.
De ervaring leert dat de oude paarden op De Paardenkamp andere hoeveelheden voer krijgen dan paarden die bij veel mensen thuis staan. We besteden per paard veel aandacht aan de hoeveelheid en samenstelling van het voer, zowel het ruwvoer als het krachtvoer. Ook is het belangrijk te bekijken op welke manier een paard het beste zijn voer naar binnen krijgt, zoals kort gemaakt of geweekt. Beweging krijgen de paarden op De Paardenkamp allemaal op maat. Net zoveel als ze aan kunnen, maar zeker niet minder.
Een oud paard hoeft niet mager te zijn
Op De Paardenkamp leven paarden en pony’s vanaf 20 jaar. Ons oudste paard ooit was Elsje, een Shetlandpony die 50 jaar oud werd. Natuurlijk wordt met het stijgen der jaren de conditie van een paard minder. Maar juist hier kun je zien dat ook oudere paarden er nog goed uit kunnen zien, in al hun variatie.
(Foto: Heleen Schenk)
