Luizen en mijten bij paarden. Heeft jouw paard jeuk en staat hij zich vaak te krabben of te bijten? Of zie je kale plekken in de vacht? Kijk eens goed tussen de haren. Als je daar hele kleine beestjes ziet of witte puntjes aan de haren, dan is de kans groot dat hij last heeft van luizen of mijten.
Luizen en mijten zijn niet hetzelfde. Maar ze veroorzaken allebei jeuk, kale plekken en zijn lastig te bestrijden. Bovendien duiken ze beide vaak op in de winter en het vroege voorjaar, als paarden een lange vacht hebben en de condities vochtiger zijn. Luizen zijn ongeveer vijf mm groot. Er zijn verschillende soorten, waarvan eentje die de huid beschadigt door erin te bijten. Ze kunnen over het hele lichaam voorkomen. Mijten zijn kleiner en voeden zich met huidschilfers. Meestal zitten deze in de beenbeharing, maar ze kunnen ook hoger kruipen. Zowel luizen als mijten leggen eitjes die als witte puntjes geplakt aan de haren zichtbaar zijn. Dit worden ‘neten’ genoemd. Het duurt ongeveer drie weken voor uit een ei een volgroeide, zelf eieren leggende luis of mijt is ontstaan.
Door het gekrioel krijgt een paard jeuk en gaat hij bijten, schuren of stampen. Vooral paarden met een verminderde weerstand, zoals jonge, oude of zieke dieren, zijn er gevoelig voor. Hoewel een besmetting door een hele stal kan gaan, zijn er altijd paarden die ervan gevrijwaard blijven. Sommige hebben er dus kennelijk weerstand tegen.
Besmettelijk!
Luizen en mijten worden snel overgebracht van het ene paard op het andere als die met elkaar in contact komen. Maar de overdracht kan ook via beenbeschermers, dekjes, halsters of kleding van verzorgers gebeuren. Er zijn zelfs verhalen bekend van vogels, die in het voorjaar plukjes haar verzamelen voor hun nest en zo besmetting overbrengen. Luizen kunnen niet zo lang in de buitenlucht overleven, maar mijten wel. Pas dus ook op met gebruik van stallen of trailers waarin een besmet paard heeft gestaan.
Grondig wassen
Er bestaan geen geregistreerde bestrijdingsmiddelen voor gebruik bij paarden. Vandaar dat je bij de verdenking van luizen of mijten contact moet opnemen met je dierenarts. Deze kan je, als duidelijk is dat het inderdaad hierom gaat, een middel geven waarmee je het paard moet wassen. Omdat het enige tijd duurt voor de eitjes uitkomen en deze niet worden bestreden door het middel, moet deze wassing na tien dagen worden herhaald. Belangrijk is dat dit wassen grondig gebeurt. Je mag geen hoekje overslaan. Dus ook als je paard alleen jeuk aan zijn benen heeft, moet je hem helemaal wassen. Anders kruipen de beestjes gewoon weg tot je klaar bent en komen ze dan weer terug. En je moet echt flink boenen, zodat het paard tot op zijn huid nat is. Wat ook belangrijk is, is dat je hem aan de lucht laat drogen. Gebruik geen zweetmes.
Gebruik nooit zomaar een middel. Er zijn voor andere diersoorten geregistreerde producten op basis van de werkzame stof Amitraz, die voor paarden extreem giftig is! Als je paard is gewassen, moet je ook al zijn spullen wassen en de stal schoonmaken, liefst met een middel als Halamid. Houd hem bij andere paarden weg tot de plaag is bestreden.
Scheren
Omdat luizen en mijten graag wegkruipen tussen de haren en die gebruiken om hun eitjes aan te plakken kan het nodig zijn om die af te scheren. Of in ieder geval die van de benen. Vooral bij koudbloeden of bij sommige ponyrassen wordt dat soms bezwaarlijk gevonden, omdat die sokken bij de rastypische kenmerken horen. Hardnekkige besmetting kan echter tot langdurige problemen leiden, als paarden zichzelf steeds kapot krabben en schuren. Dus dan moet je je afvragen of een keer scheren en grondig aanpakken van het probleem niet verstandiger is dan het uiterlijk schoon koste wat het kost in stand houden. Die haren groeien wel weer aan.
Stallen schoonspuiten
Ook De Paardenkamp heeft wel eens een paard met luizen gehad. Beheerder IJsbrand Muller: “Hij stond hier al enige tijd, dus geen idee hoe dat zo kwam. Dit paard kreeg ineens kale plekken, waardoor we snel door hadden dat er wat mis was. Het was wel lastig, want dan moet je zo’n dier in een koude periode helemaal wassen. Maar we hebben het in overleg met onze dierenarts goed aangepakt, want het is niet meer teruggekomen.” Bij De Paardenkamp worden uit voorzorg alle stallen één keer per jaar helemaal schoongespoten. “De beste ontsmetting is alles goed droog laten worden”, zegt Muller.
(Tekst: Tessa van Daalen, foto: Anouschka Canters)
