In het noorden van Schotland liggen de Shetland eilanden. Het is een onherbergzaam, koud en schraal gebied zonder bomen, met arme veengrond en heide. Het is de bakermat van het kleinste ponyras: de Shetlander.
Shetlanders hebben een karakteristiek uiterlijk. Het zijn kleine, robuuste pony’s, met korte benen, een zware hals en kleine oren. Dat laatste is om warmteverlies in de koude winters te voorkomen. De sterke benen en de manier waarop de pony ze gebruiken, maken hem geschikt voor de rotsachtige bodem in zijn thuisgebied. Doordat het daar bijna altijd waait en koud is, hebben ze een dikke, dichte vacht, die in de winterperiode zelfs extreem dik wordt.
Mijnpony’s
Door hun bouw zijn ze erg sterk. Een Shetlander trekt makkelijk twee keer zijn eigen gewicht. Er zijn voorbeelden genoeg van vrachten die door grote paarden niet van hun plek konden worden getrokken, maar met een span Shetlanders wel. De vorm van hun skelet maakt echter dat ze niet veel gewicht kunnen dragen. Op de Shetland eilanden werden ze van oudsher gebruikt om zeewier en turf te vervoeren in manden op hun rug. Door hun formaat en kracht werden ze later in steenkoolmijnen ingezet, waarbij ze meestal permanent beneden in de mijn bleven.
Kinderpony?
Shetlanders zijn er in tal van kleuren en afmetingen. De indeling per schofthoogte verschilt per stamboek per land, maar loopt grofweg van 75 cm tot een meter. Daardoor worden ze vaak gekocht als kinderpony. Ze hebben echter ook een sterk karakter en zonder gedegen opvoeding slaat de werklust en nieuwsgierigheid snel om in lastig en eigenwijs gedrag. Ze worden ook vaak ingezet als gezelschapspony voor grote paarden. Dat vergt wel een goede omheining van de wei, want het zijn ontsnappingskunstenaars, die vaak onder schrikdraden door kruipen en door hun dikke vacht wat minder gevoelig reageren op stroom.
Gezondheidsproblemen
Het zijn sobere, harde pony’s, die van nature met slechts zeer weinig voeding toekunnen. Er zijn zelfs verhalen bekend dat ze op de Shetland eilanden zeewier en aangespoelde vissen aten als er verder niets meer was in de winterperiode. Die soberheid vormt tegenwoordig meteen een probleem, aangezien in onze gebieden het hele jaar voeding voorradig is. Shetlanders zijn erop ingesteld om een winterperiode in te teren op hun reserves. Hier hoeft dat niet en brengt de rijkere beweiding tal van gezondheidsproblemen voor hen mee, zoals hoefbevangenheid of bloedvervetting als er een te rigoureus afslankregime wordt ingezet. Daarnaast is er in de gesloten fokkerij sprake van inteelt. Door gericht fokbeleid wordt daar tegenwoordig veel op gelet, want het geeft aangeboren afwijkingen als waterhoofden en vergroeiingen van het skelet.
Oudste pony ooit
Als ze op de juiste manier worden gehouden kunnen Shetlanders erg oud worden. De oudste bewoner uit de geschiedenis van De Paardenkamp was de Shetlander Elsje, die 50 jaar is geworden. Op dit moment is Sanne (foto) de oudste bewoner van De Paardenkamp, zij is geboren in 1985.
De Shetlanders die momenteel bij De Paardenkamp staan, zijn verdeeld over meerdere kuddes, naar gelang hun behoeften. Een aantal is gevoelig voor hoefbevangenheid en krijgt daarom aangepaste voeding. Anderen staan het hele jaar door, dag en nacht, op de weide. Ze kunnen prima tegen allerlei weersomstandigheden. Aan het einde van het seizoen, wanneer de andere paarden bijvoorbeeld naar het Paddock Paradise of Boerderij Vosseveld verhuizen, hebben deze Shetlanders voldoende aan het gras dat nog op de weide te vinden is.
(Tekst: Tessa van Daalen, foto: Sjoerd-Jan van Breemen)
